Ramazan ayı hamileler için diğer insanlara göre daha farklı bir heyecan içerisinde geçer. Anne adayı bir yanda ailece sofraya oturmanın keyfini diğer yanda ise bebeğinin kıpırtılarını hissetmenin mutluluğunu yaşar. Bu sevinçlerin yanı sıra hamilelerin aklına “Hamile oruç tutabilir mi?” gibi sorular gelebilir. Eğer siz de diğer anneler gibi bu sorunun detaylı cevabını merak ediyorsanız, hamileyken oruç tutmak ile ilgili aklınıza takılan tüm soruların cevaplarına ulaşmak için yazının devamını okuyabilirsiniz.
1. Ramazanda Hamilelik ile İlgili Bilinmesi Gerekenler
Gebelikte oruç tutmak bebeğin sağlığını etkileyebileceği için tavsiye edilmez. Bu sebeple hamileyken oruç tutamadığınız için kendinizi sorumlu hissetmenize gerek yoktur. Anne ve bebeğin sağlığı öncelikli olduğu için dinler de hamilelikte oruç tutmak konusunda bir zorunluluk belirtmez. Hamilelikte ramazan orucu ile ilgili bilmenizde fayda bulunan birkaç konu var;
-
Hamilelik, bebeğin gelişmekte olduğu hassas bir dönemdir. Bu sebeple annenin uzun süreli açlık yaşaması tavsiye edilmez,
-
Susuz kalmak da bebeğin sağlığını etkileyebilecek bir durumdur,
-
Bebeğinizin sağlıklı gelişimi için ihtiyaç duyduğu besinleri almanız önemlidir. Hamilelikte günlük olarak tüketilmesi gereken bazı besin kaynakları bulunur. Bunlar anne ve bebeğin sağlığını etkileyebilirler.
2. Hamilelikte Düzenli Olarak Tüketilmesi Gereken Besinler
“Hamileyken oruç tutulur mu?” sorusunun önemli cevaplarından birisi de gebelikte yeme düzeni ve sıklığının nasıl olması gerektiğinde saklıdır. Anne adaylarının sık sık yemek yemesi ve aşağıdaki besin kaynaklarını düzenli olarak tüketmeleri tavsiye edilir;
-
Ara öğünlerde enerji bakımından zengin, sebze, meyve veya tahıllar,
-
Kalsiyum bakımından zengin peynir, yoğurt veya yeşil yapraklı sebzeler,
-
Protein içeren yumurta balık ve fasulye gibi besinler tüketilebilir.
Bebeğinizin sağlıklı gelişimi için hangi gıdaları tüketmeniz gerektiği ile ilgili daha fazla bilgi için ” Hamilelikte Beslenmeme Neden Dikkat Etmeliyim?” başlıklı içeriğimize göz atabilirsiniz.
3. Gebelikte Oruç Tutmak Bebeğe Zarar Verir mi?
“Hamilelikte oruç tutulur mu?” sorusunun cevabını arayan birçok bilimsel araştırma bulunur. Bu araştırma sonuçlarında hamilelerin oruç tutması ile ilgili şu bilgilere ulaşılabilir;
-
İlk trimester yani hamileliğin ilk 3 ayında oruç tutan annelerin bebeklerinde düşük ağırlıklı doğum riskinin yaklaşık 1,5 kat olabildiği,
-
Doğumu takip eden 1 ila 5 dakika arasında bebeğin sağlığını ölçen bir test yapılır. Hamileyken oruç tutanlar ve tutmayanların yenidoğan bebeklerin test sonuçlarının birbirinden farklı olmadığı,
-
Özellikle yaz aylarında oruç tutmanın anne adayının yeterli miktarda sıvı almasını engelleyebileceği ve bebeği çevreleyen amniyotik sıvının da bundan etkilenebileceği ve
-
Bebeğin akademik becerileri ve bilişsel zekası üzerinde etkileri olabileceği de belirtilmektedir.
Uzmanlar, yukarıda belirtilen sebeplerle hamilelik döneminde oruç tutmayı tavsiye etmez.
4. Kimler Oruç Tutmamalıdır?
Her anne adayının sağlık durumu ve hamilelikteki sağlık şartları farklılık gösterebilir. Bu sebeple hamileyken oruç tutmak ile ilgili doktor tavsiyesine başvurulması önerilir. Ancak bazı sağlık problemleri kesin olarak hamilelikte oruç tutulmaması gerektiğini işaret eder. Söz konusu sağlık sorunları şunlardır;
-
Düşük veya yüksek kan basıncına sahip olanlar,
-
Kansızlık diğer adı ile anemi problemi yaşayanlar,
-
İkiz veya üçüz gibi çoğul gebelikler,
-
Yetersiz kilo alan anne adayları,
-
Daha önce erken doğum gerçekleştirmiş olanlar,
-
İdrar yolu enfeksiyonu geçirmekte olan kişiler,
-
Yeme bozukluğu olan hamilelerin oruç tutması tavsiye edilmez.
5. Gebelikte Oruç Tutanlar Nelere Dikkat Etmelidir?
Doktorunuz oruç tutmanıza izin verse bile sağlıklı bir hamilelik dönemi geçirmeniz için besin alımına dikkat edebilir ve doktorunuzdan bu döneme özel tavsiyeler isteyebilirsiniz. Hamileyken oruç tutmak konusunda dikkat etmeniz gereken öncelikli konu vücudunuzun size verdiği işaretlerdir. Eğer şu durumlardan birini gözlemlerseniz oruç tutmamanız ve doktora başvurmanız gerekebilir;
-
Bulantı ya da kusma yaşanması,
-
Tuvalet ihtiyacının uzun süre gelmemesi,
-
Zayıflık ya da gerekli kiloyu alamama,
-
Baş ağrısı yaşanması,
-
Ateşin yükselmesi,
-
Susuzluk belirtisi olan koyu idrarın görülmesi gibi durumlarda anne adayının doktora başvurması tavsiye edilir.
6. Ramazan ve Gebelik
Bir çok dinde oruç tutma pratiği bulunur. Müslümanlar bir ay boyunca ramazan orucu tutarken, Hristiyanlar Lent ya da Büyük Perhiz denilen 40 günlük hayvansal gıda tüketmemeye yönelik bir oruç tutarlar. Yahudiler ise Yom Kippur adı verilen 25 saatlik bir oruç tutarlar. Her dinde oruç türü farklı olsa da “Hamileler oruç tutabilir mi?” sorusunun cevabı benzerdir. Dinlerde sağlığı etkileyebilecek durumlarda oruç tutulmayabileceği belirtilir. Öncelikle düşünmeniz gereken hamilelik döneminin 9 ayla sınırlı olduğu ve istediğiniz takdirde bir sonraki sene oruç tutabileceğinizdir. Yani orucun bebeğin ve sizin sağlığınız üzerindeki olası etkilerini göz önünde bulundurarak oruç tutmak için bir sonraki seneyi bekleyebilirsiniz. Hamileliğiniz süresince ise iftarda sevdiklerinizle birlikte bulunabilir ve ramazan atmosferini bu şekilde tadabilirsiniz.
7. Emzirirken Oruç Tutulur mu?
Hamileliğin sonuna geldiniz ve bebeğinizle buluştunuz. Şimdi aklınıza “Artık oruç tutabilir miyim?” sorusu gelebilir. Bu “Gebeyken oruç tutulur mu?” sorusuna paralel bir cevaba sahiptir. Emzirirken oruç tutulması konusunda öncelikli olarak göz önünde bulundurulması gereken anne ve bebeğin sağlığıdır. Özellikle ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenen bebekler için anne sütünün içeriği büyük önem taşır. Bu sebeple anne sütü miktarı etkilenmese dahi besin değeri etkilenebileceği için emzirirken oruç tutulmaması tavsiye edilir. Emzirirken oruç tutmak ile ilgili daha detaylı bilgi almak için “Emziren Annenin Ramazanı” başlıklı içeriğimize göz atabilirsiniz. Bebelac Çocuk Devam Sütleri olarak sevdiklerinizle birlikte sağlık ve huzurla geçireceğiniz ramazanlar dileriz.
Hamileyken Oruç Tutulabilir Mi?
Bu sorunun cevabı hem evet hem de hayır. Hamile bir kadının oruç tutup tutamayacağı, kişinin mevcut sağlık durumu, hamileliğin seyrinin nasıl olduğu ve hamileliğin hangi döneminde olunduğu gibi birçok farklı etkene bağlı olarak değişkenlik gösterir. Özellikle de hamileliğin 2. ve 3. ayından sonra oruç tutmanın anne ve bebek sağlığı için uygun olmayabileceği düşünülür. Çünkü hamilelik süresince hem anne hem de bebek, gerekli olan vitaminleri, mineralleri, proteinleri ve kalorileri alamayabilirler. Bu nedenle, hamile olan bir kadının oruç tutmaması önerilir. Ayrıca bebeğin zihinsel gelişiminin de annenin beslenmesinden etkilendiği göz önünde bulundurulmalıdır. Ancak, ramazan ayında inançları gereği oruç tutmayı tercih eden gebe kadınlar, bunu doktor gözetimi ve onayıyla yapmalıdır.
Hamileyken oruç tutmanın olası sağlık riskleri şunlardır:
Bebek, gelişimi için gerekli olan besin maddelerinden yoksun kalabilir
Hamileliğin 2. ayından sonra bebeğin gelişmeye başladığı dönemlerde, anne adayının nasıl beslendiğine bağlı olarak bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişimi etkilenebilir. Oruç tutan anne adayları, sahur ve iftar arasında yeterli besin alamadıkları için bebeğin ihtiyaç duyduğu besinleri karşılayamayabilirler. Bu nedenle hem anne adayı hem de bebeğin sağlığı açısından uzun açlık süreleri önerilmez. Ancak, kişi oruç tutmakta istekliyse sahur ve iftarda hem kendisinin hem de bebeğin besin ihtiyacını karşılayabileceği bir beslenme programıyla ve doktorunun önerilerine uyduğu durumlarda, oruç tutmanın güvenli olduğu kabul edilir.
Erken doğum ve düşük kiloda doğum ihtimali oluşabilir
Özellikle anne adayının hamilelikten önce de normalden düşük kiloda olduğu durumlarda, oruç tutarken de kilo kaybetme ihtimali, erken doğuma yol açabilir. Ancak, bu durum kişinin sağlık durumuyla doğrudan ilişkilidir. Ramazan ayında oruç tutmak isteyen anne adaylarının mutlaka doktorlarıyla görüşmesi gerekmektedir.
Bebeğin zihinsel gelişimi etkilenebilir
Bebeğin zekasının büyük oranda anne ve babadan kalıtsal olarak aldığı bilinse de çevresel etmenlerin de zekayı etkilediği bilinmektedir. Anne karnında yetersiz beslenmenin bebeğin zihinsel gelişimine nasıl etki edeceği ile ilgili çalışmalar yapılıyor olsa da tam olarak net bir sonuç bulunmamaktadır.
Anne adayında vitamin ve mineral eksiklikleri ortaya çıkabilir
Gün içerisinde yetersiz besin alınması ve iftar zamanı da düzgün bir beslenme programının takip edilmemesi durumunda zaten hamilelik yüzünden besin ihtiyacı artmış olan vücutta vitamin ve mineral eksiklikleri görülebilir. Özellikle anne adayında, oruç tutmaya bağlı olarak oluşabilecek diğer durumlar arasında kansızlık, diş çürümesi, kemiklerden kalsiyum eksikliği, yetersiz protein alımına bağlı ödem ve zehirlenme gibi durumlar vardır.
Bebeğin kilo ve kemik gelişimi olumsuz etkilenebilir
Gelişmek için direkt olarak annesine bağımlı olan bebeğin uzun süreli açlık durumunda, gelişiminin olumsuz etkilenme ihtimali göz önüne alınmalıdır. Özellikle annede kalsiyum yetersizliği gibi bir durum söz konusu ise bebek de ihtiyacı olan vitamin ve mineralleri alamayacağı için vücut ve kemik gelişimi sekteye uğrayabilir.
Anne adayında dehidrasyon ve buna bağlı böbreklerde hasar oluşabilir
Oruç tutan anne adaylarında, susuzluğa bağlı olarak dehidrasyon görülme ihtimali vardır. Ayrıca, susuzluğun sadece anneyi değil bebeği de etkileyeceğinin unutulmaması gerekir. Bu nedenle uzun süreler susuzluktan kaçınmak ve hamilelik döneminde bol sıvı tüketmeniz tavsiye edilir. Ancak, hidrasyon seviyelerinizi düzgün kontrol edebildiğiniz doktor kontrolünde bir beslenme programınız varsa oruç tutabilirsiniz.
Hem açlık hem de hamileliğin etkisiyle mide bulantısı ve kusmalar artabilir
Oruç süresince oluşacak olan açlıktan dolayı özellikle hamileliğinizin başlarındaysanız mide bulantısında artış görülmesi son derece olasıdır.
Anne adayında tansiyon düşmesi ve buna bağlı olarak halsizlik ve baş dönmesi yaşanabilir
Annenin oruç süresince gün içerisinde yeteri kadar su ve besin alamaması, dehidrasyona ve kan şekerinin düşmesine bağlı olarak tansiyonun düşmesine baş dönmesine ve halsizliğe neden olabilir. Gebelik boyunca tansiyonun belirli bir aralıkta kalması bebeğin sağlığı için oldukça önemlidir. Zaten gebelik süresince normalden görece düşük olan tansiyonu kontrolünüz altında tutmanız hem sizin hem de bebeğinizin sağlığı açısından iyi olacaktır.
Ancak, sahurda ve iftarda anne ve bebeğin ihtiyaç duyduğu besinleri aldıklarından emin olmak koşuluyla, hamile kadınların oruç tutmaları güvenlidir. En önemlisi, orucun doktor kontrolünde tutulmasıdır.
Hamileyken Oruç Tutarken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Hamile bir kadın oruç tutmayı seçerse, kendisi ve bebeği için gerekli olan besinleri ve sıvıları alması gereklidir. Meyve, sebze gibi besinlerle birlikte protein kaynaklarından yararlanmalı ve dehidrasyonu önlemek için bol su tüketilmelidir. Ayrıca glisemik indeksi düşük olan hem sizi tok tutacak hem de sağlıklı gıdalar tercih edilmelidir.
Eğer hamilelikte oruç tutacaksanız, şu önerilere dikkat edebilirsiniz:
- Meyve ve sebze tüketimine özen gösterin.
- İftar ve sahur vakitlerinde bol su için.
- Protein kaynakları alın.
- Yorucu egzersizlerden kaçının.
- Mutlaka doktorunuzun önerilerini dinleyin ve tavsiyelerine uyun.
Gebelikte oruç tutmak, yukarıdaki önerilere dikkat edilerek, anne ve bebek sağlığı açısından güvenli olabilir. Ancak, oruç tutulan süre boyunca anne veya bebeğin sağlığında herhangi bir sorun ortaya çıkarsa veya anormal belirtiler ortaya çıkarsa, derhal bir kadın doğum uzmanına başvurulmalıdır.
